HATAY’ın İskenderun Teknik Üniversitesi (İSTE) Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Cemal Turan, 12 yıldır Asi Nehri’nde görülen su sümbüllerinin büyük felaketlere yol açan tür olduğunu belirterek, “Bu tür, hem tatlı suyun kalitesini bozmakta hem de nehrin içerisinde bulunan birçok biyoçeşitliliği yok etme düzeyine kadar gelebilmektedir” dedi.
Lübnan’dan başlayan, Suriye sınırını aşarak Türkiye’ye ulaşan ve aykırı akmasıyla bilinen Asi Nehri’nde yıllardır mücadelesi verilen su sümbülleri, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nce BM Kalkınma Programı (UNDP) ile iş birliği içinde yürütülen ‘Denizel İstilacı Yabancı Türler Projesi’ (MARIAS) kapsamında masaya yatırıldı. Suda yetişerek gelişen, suyun oksijen ve ışık almasını engellemesiyle balıklar ile diğer su canlılarının vefatına neden olduğu belirlenen, ‘istilacı’ olarak nitelendirilen su sümbülleri, hasat teşviki ve iktisada kazandırılması için değerlendirildi. 2 günlük çalışma ve araştırmaların akabinde dünyanın en makûs sucul otu olarak bilinen su sümbülü ile ilgili ikazda bulunan İSTE Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Cemal Turan, bu otun yayılımının büyük tehlike arz ettiğini söyledi.
‘DENİZ KAPLUMBAĞALARINI TEHDİT EDİYOR’Su sümbülünün 12 yıldır Asi Irmağı’nda bulunan istilacı tür olduğunu anlatan Turan, “Su sümbülü, büyük felaketlere yol açan bir cinstir. Bu tıp, hem tatlı suyun kalitesini bozmakta hem de ırmağın içerisinde bulunan birçok biyoçeşitliliği yok etme seviyesine kadar gelebilmektedir. Balık ve birçok canlının vefatına sebep olmasının yanı sıra yağmur yağdığında akıntıyla sürüklenip denize ulaşmakta ve dalgalarla birlikte kıyı şeridine vurarak burada kuşağı tehdit altında olan deniz kaplumbağalarının yumurtlama alanlarını kaplamaktadır. Kıyıdaki yumurtanda çıkan o deniz kaplumbağalarının denize ulaşmasını engellemekte hatta onların vefatına sebep olmaktadır. Bu çeşitle gayret etmemiz gerekiyor. Bunun bir halde yok edilmesi yahut azaltılması gerekiyor” dedi.Yayılımına engel olunması konusuna dikkat edilmesi gerektiğine vurgu yapan Turan, “Ekonomiye dönüştürürken, su sümbülün yayılımı artan bir ot haline dönüşmemesi gerekiyor. İktisada dönüştürürken bunun yayılımını da teşvik etmiş oluruz. Bunun yayılımını sağladığımız vakit Asi Irmağı’nın sorunu; tahminen Ceyhan, Seyhan yahut Aksu üzere birçok ırmağın sorunu, ilin sorunu, ilçenin sorununa dönüşebilir. Aslında burada oluşturduğu ekonomik ve biyolojik kayıp çok büyük. Biraz ekonomik gelir gelecek diye öbür vilayetlere de yayılması Türkiye genelinde ulusal gelir manasında milyon dolarlık, milyar dolarlık büyük kayba da sebep olabilir. Bu hususta hassas olmamız gerekiyor. Yayılımı ile ilgili şuurlu olmamız gerekiyor” diye konuştu.
Amaçlarının istilacı yabancı tiplerle çaba ederek deniz ekosisteminin güçlendirilmesini ve korunmasını sağlamak olduğunu kaydeden Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı Denizel İstilacı Yabancı Çeşitler Projesi Yöneticisi Mehmet Gölge, proje kapsamında idare planı hazırladıklarını ve uğraş için nelerin yapılabileceğini tartıştıklarını belirtti.
